Monchronik - tentoonstelling in de Schelmenturm

Na een pauze van vijf jaar is de Schelmenturm in Monheim eindelijk weer voor publiek opengesteld. 
Op de eerste verdieping kun je mee op een multimediale tijdreis door ongeveer 600 jaar geschiedenis over de stad en toren. Op 15 punten kom je te weten hoe de Schelmenturm werd gebouwd, waarvoor hij door de eeuwen heen werd gebruikt en waarom hij tegenwoordig nog steeds zo bijzonder is. De schelm van Monheim leidt je persoonlijk door de tentoonstelling: in een geanimeerde projectie vertelt hij met een knipoog over gevangeniscellen, stadsmuren en zijn eigen kijk op de geschiedenis.

De toegankelijke klok die vertelt hoe hij is ontstaan en naar zijn plaats van bestemming werd getransporteerd, is een echt hoogtepunt. En natuurlijk gaat het er niet alleen maar serieus aan toe: bij het selfiepunt – dat uitgerekend bij het gemak, dus het voormalige toilet van de toren is – kun je ter herinnering een heel bijzondere foto met de schelm van Monheim maken.

De tentoonstelling is ook interessant voor kinderen. Zij kunnen in de tentoonstelling bij een interactief punt en dankzij speciaal op kinderen afgestemde gemakkelijke taal spelenderwijs de geschiedenis leren kennen.

De Monchronik - tentoonstelling is onderdeel van het decentrale stadsmuseum van Monheim am Rhein. Vanaf 13 september 2025 kun je de toren op zaterdag, zondag en feestdagen van 11.00 tot 17.00 bezoeken – gratis en zonder aanmelding.

Kom langs en ontdek de vernieuwde Schelmenturm: dynamisch, interactief en zo boeiend als nooit tevoren.

Schelmenturm

De 26 meter hoge Schelmenturm (schurkentoren) is hét symbool van de stad en het laatste overgebleven deel van een vesting die rond 1425 ter bescherming van de 'Freiheit Monheim' werd gebouwd. De grenzen van Monheim werden in 1275 door de graven en hertogen van Berg versterkt en heropgebouwd na twee keer te zijn beschadigd tijdens gewapende conflicten. De Schelmenturm deed in het verleden ook dienst als gevangenis. Het woord 'schelm' verwees vroeger namelijk niet naar de vrolijke mensen uit het Rijnland, maar naar schurken, misdadigers en bedriegers die in de stad huishielden. De naam Grabenstraße verwijst naar het feit dat hier ooit ook een verdedigingsgracht – in het Duits 'Wehrgraben' – liep, vermoedelijk nog versterkt met houten palissades, die aansloten op de massieve verdedigingstoren. Een doorlopende stadsmuur was er echter niet. 

Poort naar de oude stadskern

Komend vanuit Monheim Mitte is de Schelmenturm ook de poort naar de historische stadskern van Monheim am Rhein. De enige gemotoriseerde voertuigen die tegenwoordig nog onder de poort van de Schelmenturm door mogen rijden, zijn de zelfrijdende bussen van lijn A01. Maak eens een rondrit die anders is dan anders en rijd met de zelfrijdende bus van Monheim Mitte naar de oude stadskern. Voordat je door de Schelmenturm rijdt, kom je dan ook langs de Goldener Schelm.

Kunstwerk Goldener Schelm

Aan de voet van de Schelmenturm, aan de kant van de Alte Schulstraße, kun je te voet of vanuit de zelfrijdende bus, de Goldener Schelm bewonderen. Dit 2,45 meter hoge en 180 kilo zware bronzen beeld is van de hand van de uit Monheim afkomstige beeldhouwster Elke Tenderich-Veit.
Het kunstobject is geïnspireerd op de ereprijs van de Große Monheimer Karnevallsgesellschaft (Gromoka). Deze carnavalsvereniging kent al jarenlang een miniatuurversie van de Goldener Schelm toe aan mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor tradities en het carnaval.